Wat is een drager?

Dragers vormen de basis van enkelzijdige en dubbelzijdige zelfklevende tapes. In combinatie met de opgebrachte drukgevoelige lijm, maakt de drager een tape geschikt voor specifieke toepassingen.

Samenstelling enkelzijdige tapesSamenstelling dubbelzijdige tapes

Voorbeelden van producten bij specifieke dragers:

Hard pvc (vinyl)        1002
Zacht pvc.                  1087, 1088, 2040, 2042, 2043, 2073
Polyethyleen hard     2048, 2050, 9055, 9936
Polyethyleen zacht    3075, 3083
Polyester                     3031, 3038, 3041
Polypropyleen           1020, 1047, 1042
Katoen (weefsel)       2010, 2011, 2012, 2020, 3024, 3025
Cellulose                    3040
Papier                        1063, 1065, 1065GOLD
Aluminium                 1089, 1090

Welke dragers zijn er?

Polyvinylchloride – PVC

PVC kennen we als drager in een harde variant en zachte variant. Zachte PVC wordt gebruikt voor tapes die flexibel en zacht moeten zijn, zoals PVC isolatietape of bronbemalingstape. Harde PVC wordt vooral gebruikt voor geluidsarme verpakkingstape. Daarnaast is het de beste drager voor bedrukte tape, omdat PVC de mooiste kleuren oplevert. Het verschil zit in het gebruik van de weekmakers. Hoe zachter en soepeler de PVC tape, hoe meer weekmakers. Dat betekent dat een PVC verpakkingstape aanzienlijk minder weekmakers bevat dan een PVC isolatietape.

Voordelen:                                       

  • Zeer sterk en slijtvast
  • Soepel en scheurbaar met de hand
  • Snelle hechting door de solvent rubberen lijmlaag
  • Te gebruiken bij zowel hoge als lage temperaturen
  • Bijzonder geschikt om te bedrukken
  • Beschrijfbaar met een stift

Nadelen:

  • Chloride in PVC is niet afbreekbaar
  • Weekmakers kunnen uittreden en de verlijmde oppervlakken aantasten. Als dit gebeurt wordt het PVC harder, waardoor het sneller breekt.
  • PVC is prijzig

PVC staat bekend als een van de meest milieuvervuilende kunststoffen. Nieuwe onderzoeken (mede door wetgeving als REACH en ROHS) tonen aan dat dit in veel situaties meevalt. Het is niet aan ons om hierover een bindende uitspraak te doen.

Polyethyleen – PE

Net als PVC kennen we PE als drager in een harde en zachte variant. Beide varianten vinden we terug op enkelzijdige en dubbelzijdige tapes. De harde variant wordt voornamelijk toegepast bij enkelzijdige tapes zoals de 2048 en de 2050. Ook is het de basis van palletwikkelfolie (9055) en afzetlint (9936). Zachte PE wordt vooral toegepast in dubbelzijdige schuimtapes met een bepaalde densiteit, zoals montage- schuimtapes. Afhankelijk van de toepassing worden de polymeren meer of minder “vernet” en wordt de hoeveelheid schuim per m3 aangepast. Hoe meer schuim per m3, hoe compacter en steviger het schuim is en hoe hoger de densiteit. Het “vernetten” van de polymeren en de hoeveelheid schuim per m3 bepaalt vaak de prijs van de tape.

Voordelen:

  • Zachte variant kan oneffenheden overbruggen
  • Geen milieuvervuiling en goed recyclebaar
  • Voordelig

Nadelen:

  • Minder goed bestand tegen weersomstandigheden
  • Kan maximaal 60 C° aan

Polyethyleen is volledig recyclebaar. Het proces van recycling is relatief eenvoudig en er komen geen gevaarlijke stoffen vrij.

Polypropyleen – PP

Polypropyleen wordt het meest toegepast bij verpakkingstape. Het is goedkoop te produceren, hoewel het iets duurder is dan PE. PP is relatief hard en sterk en heeft een hoge kleurvastheid.

Voordelen:

  • Hard en sterk
  • Geen milieuvervuiling en goed recyclebaar
  • Voordelig

Nadelen:

  • Minder goed bestand tegen weersomstandigheden
  • Kan maximaal 60 C° aan

Polypropyleen is volledig recyclebaar. Het proces van recycling is relatief eenvoudig en er komen geen gevaarlijke stoffen vrij.

 Polyester – PET

Polyester onderscheidt zich van de andere dragers doordat het zeer sterk is, een hoge temperatuurbestendigheid heeft (tot 220 C°) en doordat het weinig tot geen rek heeft. Daarbij is polyester erg voordelig als basisgrondstof. In enkelzijdige tapes van Berkleba gebruiken we polyester om de fleecelaag in de kabelboomtape (2041) te versterken. In de dubbelzijdige tapes noemen we tapes met polyester dragers ook wel een filmische tape, omdat deze zeer dun is (maximaal 210 Mu, 0,21mm) en toch een zeer hoge sterkte heeft. Door het ontbreken van rek is het ook mogelijk de dubbelzijdige varianten (3038) te gebruiken in combinatie met een freesmachine.  

Voordelen:

  • Zeer sterk
  • Kan maximaal 220 C° aan
  • Weinig milieuvervuiling en goed recyclebaar
  • Voordelig
  • Dubbelzijdige variant is bestand tegen frezen

Nadelen:

  • Minder goed bestand tegen weersomstandigheden

Polyester is volledig recyclebaar. Het proces van recycling is relatief eenvoudig en er komen geen gevaarlijke stoffen vrij.

Textiel (katoen) 

Textielweefsel (katoen) vormt voor enkelzijdige tapes samen met een PE-coating meestal de drager voor gaffertapes (2010) en ducttapes (2011, 2012, 2020). Bij dubbelzijdige tapes zien we textielweefsel terug in tapijttapes (3023, 3024 en 3025). Het textiel dat als inlage wordt ingezet zorgt voor een zeer sterke en stabiele drager die makkelijk met de hand te scheuren is. Hoe meer draden het textiel bevat, des te rechter de tape met de hand te scheuren is. De eenheid van het aantal draden per inch drukken we uit in MESH. Zo staat 70 MESH voor 70 draden per inch. De ducttape voor algemeen gebruik heeft 35 MESH (2020). Hoe hoger de kwaliteit van de ducttape, hoe hoger de MESH. Dit kan oplopen tot 70 MESH (2011, 2012) of 80 MESH (2010).

Voordelen:

  • Zeer sterk
  • Zowel in lengte als breedte recht scheurbaar met de hand
  • Geen milieuvervuiling en goed recyclebaar
  • Hoge MESH is geschikt voor zandstralen

Nadelen:

  • Minder goed bestand tegen weersomstandigheden
  • Kan maximaal 60 C° aan

Papier

Papier is na PP de meest voorkomende drager bij verpakkingstapes. Het is een voordelige en goed recyclebare drager. Bij enkelzijdige tapes worden papieren dragers vooral gebruikt voor afplaktapes zoals schilderstape, autoschade afplaktapes en specifieke afplaktapes voor onder andere de jachtbouw (GOLD tapes, ook wel washi tape genoemd). De handscheurbaarheid van deze tapes is een groot voordeel. Bij dubbelzijdige tapes zien we papieren dragers vooral terug bij tissuetapes, zoals de 3040. Bij de dubbelzijdige tissuetape is een flinterdun laagje dat zo dik is als een laagje uit een papieren tissue (vandaar de naam) voldoende om deze dubbelzijdige tape te produceren.

 Voordelen:

  • Makkelijk met de hand te scheuren
  • Geen milieuvervuiling en goed recyclebaar
  • Voordelig

Nadelen:

  • Minder goed bestand tegen weersomstandigheden
  • Niet bestand tegen zware belasting, scheurt makkelijk

Papier is een van de weinige herwinbare grondstoffen, de milieubelasting van papier is laag en recycling is al heel lang een standaard proces.

Aluminium

De drager van aluminium bestaat uit bruut aluminium. Aluminium wordt in tape vaak ingezet als vloeistofdichte aansluiting tussen 2 materialen. Meestal is deze tape voorzien van een solvent acrylaat drukgevoelige lijm, wat de tape ook geschikt maakt voor buitengebruik met een hoge temperatuurbelasting tot 120 C°. Door de toevoeging van polymeren zijn de 30Mµ en 50Mµ tapes (1089, 1090) bestand tegen lage temperaturen tot -35 C°. Ook kun je deze tape inzetten als detectiehulpmiddel tijdens productieprocessen om bijvoorbeeld het einde van de rol aan te duiden en als maskeertape bij TIG lassen. Onze 1089 en 1090 zijn bovendien in staat om zelfs bij zeer lage temperaturen (tot -20 C°) een verbinding op te bouwen. 

Voordelen:

  • Bestand tegen zeer hoge en lage temperatuur
  • Goed recyclebaar
  • Voordelig

Nadelen:

  • Minder goed bestand tegen weersomstandigheden
  • Scheurt makkelijk, afhankelijk van dikte

Ondanks dat aluminium heel goed recyclebaar is, kleven er vooral aan de winning van aluminium grote nadelen.

Aanvullende informatie over de dragers

Hoe en waarom kies je uit de vele verschillende dragers? Dit heeft natuurlijk alles met de toepassing te maken. In de meeste gevallen zijn er aanvullende eisen op het gebied van dikte, treksterkte, rekvermogen tot breuk, temperatuurbestendigheid, bedrukbaarheid, chemische bestendigheid, elektrische eigenschappen, kleur, slijtvastheid of comfort. Onderstaand per eis een toelichting.

Dikte

De dikte drukken we uit in duizendsten van mm (bijvoorbeeld 0,035 mm) of in Mµ (35 Mµ), ook wel micron genoemd. Bij het vergelijken van producten is het van belang te weten of de opgegeven dikte de totaaldikte (drager en drukgevoelige lijm) betreft of alleen van de drager. Een voorbeeld is het opvangen van ongelijkheid in oppervlak door toepassing van schuimtape (3083). Bij toepassen van een tape op zeer vlakke materialen zoals aluminium of glas, is het in de meeste gevallen niet nodig een vullende tape in te zetten die de ongelijkheid in materiaal opvangt. Dit is wel belangrijk als je een dubbelzijdige tape gaat inzetten bij bijvoorbeeld een muur met ongelijk stucwerk.

Ook de dikte is van belang als je 2 verschillende materialen verlijmt die elk een andere thermische uitzettingcoëfficiënt hebben. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het verlijmen van glas met aluminium. In dit geval moet de tape voldoende dikte hebben om het verschil in uitzetting over de duur van de inzetbaarheid van de tape op te kunnen vangen.

Treksterkte

De treksterkte is de kracht die nodig is om een tape uit te trekken tot deze breekt en wordt uitgedrukt in N/mm2 (newton per 10 mm2) of soms in kg/25mm2 (10N =1 kg, 1N=100g). Dus een treksterkte van bijvoorbeeld 62N/25 mm2, betekent dat je 25mm2 tape kunt belasten met een gewicht tot 6,2 kg zonder dat het breekt. Bij een belasting hoger dan 6,2 kg zal de tape breken.

Praktijkvoorbeeld: Als pallets gewikkeld worden met onze glasvezelversterkte tape (1050) dan zorgt de hoge treksterkte van de glasvezel in deze tape ervoor dat de tape niet breekt en de pallet bij elkaar blijft.

Rekvermogen tot breuk

Rekvermogen gaat over de elastische uitrekbaarheid van de tape zelf. Het betreft de maximale lengte die je bereikt bij het uitrekken van de tape, voordat deze breekt. De lengtetoename drukken we uit in een percentage van de oorspronkelijke lengte. Als het rekvermogen 150% is, dan rekt de tape op tot 1,5 keer de originele lengte voor deze breekt.

Praktijkvoorbeeld: Onze fixatietape 2048, die vaak wordt ingezet bij het fixeren van kunststoffen tijdens het verlijmen, heeft een hoog rekvermogen (300%). Door dit hoge rekvermogen is het dus makkelijker om de twee delen die verbonden moeten worden strak tegen elkaar aan te trekken en zo gefixeerd te houden.

Temperatuurbestendigheid

Hiermee worden de temperatuurgrenzen aangegeven, waarbinnen je mag verwachten dat de tape goed functioneert in de toepassing.

Praktijkvoorbeeld: Tijdens het poedercoatproces moeten sommige delen van de materialen zodanig beschermd worden dat ze niet gecoat worden. Denk hierbij onder andere aan de draadeindes waar later in het proces nog andere delen mee vastgezet moeten worden. Dan is het belangrijk om een tape te gebruiken die bestand is tegen de hoge temperaturen van meer dan 200 C° die behaald worden tijdens dit proces, zoals de poedercoating afplaktape, 2053.

Vochtbestendigheid/watervastheid

Dit gaat over het vermogen van de tape om nog goed te functioneren in de toepassing als er, al dan niet tijdelijk, sprake is van vocht of water.

Praktijkvoorbeeld: Onze automotive PE schuimtape (3075) wordt vaak ingezet als montagetape voor carrosseriedelen, zoals stootbumpers. Het is dan van groot belang dat de drager tegen langdurige inwerking van vocht bestand is.

Bedrukbaarheid/beschrijfbaarheid

Deze eigenschap is van belang bij bedrukte tape, in de meeste gevallen toegepast bij verpakkingstapes. Daarnaast zijn PVC verpakkingstapes met een stift beschrijfbaar.

Chemische bestendigheid

Tapes worden in allerlei chemische processen toegepast en mogen dan niet door de hierbij gebruikte chemicaliën worden aangetast.

Voorbeeld: de chroombadentape (1087) wordt ingezet als maskingtape om delen te beschermen die niet verchroomd mogen worden. Dan moet zowel de drager als de tape wel bestand zijn tegen de zuren die gebruikt worden tijdens dit proces.

Elektrische eigenschappen

De keuze voor een tape die specifieke isolerende of juist geleidende eigenschapen heeft, wordt bepaald door de mate waarin deze eigenschappen aanwezig zijn. Doorslagspanning is bij isolatie een eenheid die bepaalt tegen hoeveel KV de tape bestand is. Is de spanning hoger, dan wordt de tape geleidend en verliest hij daarmee zijn isolerende werking.

Voorbeeld: de doorslagspanning van de isolatietape (2040) bedraagt 5KV, de zelfvulkaniserende tape (2049) is bestand tegen 35KV.

Kleur

Zelfklevende tapes zijn verkrijgbaar in de meest uiteenlopende kleuren. De kleur van een tape wordt bepaald door het materiaal van de drager. PVC leent zich het best voor bedrukking in de vorm van tekst of kleur. Hierdoor zijn onze isolatietapes, zoals de 2040, in negen kleuren leverbaar.

Hanteerbaarheid

Hieronder vallen een aantal algemene eigenschappen, zoals afscheurbaarheid en de mate van statische elektriciteit bij het afrollen voor verder algemeen verwerkingsgemak. Zie hiervoor ook de paragraaf coronabehandeling in het volgende hoofdstuk.

Slijtvastheid

De weerstand tegen slijtage of juist het verlagen van de wrijving kan een rol spelen bij de keuze van een drager. De straaltape (2011) is bestand tegen stralen onder een hoek van 45 graden.

 

Overige begrippen die voorkomen bij dragers

Filmische drager

We noemen een drager filmisch als deze zeer dun is, tot 300 Micron (0,3mm) en bestaat uit een aaneengesloten film, zoals polyester of PVC.

Vernetten

Vernetten is een chemisch proces dat plaatsvindt bij de productie van de drager en de drukgevoelige lijm. Dit gebeurt onder hoge temperaturen. Het proces zorgt ervoor dat de molecuulketens in de drukgevoelige lijm als het ware ‘in elkaar haken’, wat ervoor zorgt dat een tape beter bestand is tegen weersinvloeden, UV, hoge temperaturen et cetera.

Densiteit

De densiteit bij dragers van tapes wordt voornamelijk gebruikt bij schuimtapes, dus bijvoorbeeld dubbelzijdige PE schuimtapes en acrylaat schuimtapes per volume-eenheid. Vaak aangeduid als aantal kg per m3.

Een vergelijkend voorbeeld:
Onze trespaband (
8010) bevat 30 kg schuim per m3 met een zeer lage vernetting van de polymeren, wat resulteert in een zeer zachte tape die makkelijk scheurt. Dit is voor de toepassing (tijdelijke fixatie van trespapanelen) geen probleem, want de tape is na 3 dagen gebruik overbodig. De lijm neemt de functie van de tape over. Onze automotive dubbelzijdige PE foamtape (3075) bevat 200kg schuim per m3 met een hoge vernetting, wat resulteert in een tape die geschikt is voor het verbinden van onder andere sierstrips op auto’s die bestand moeten zijn tegen het gebruik in een wasstraat. De krachten die hier vrijkomen als een borstel onbedoeld aan de sierstrip trekt, zijn erg hoog.  
NB: Een forse stap verder in deze ontwikkeling zijn de acrylaat schuimtapes die gemiddeld 900kg schuim per m3 bevatten. Zie hiervoor de pagina over deze 
acrylaat schuimtapes.

Coronabehandeling

Coronabehandeling wordt toegepast bij materialen die moeilijker te voorzien zijn van een drukgevoelige lijm. Door het toevoegen van zuurstof aan deze drager d.m.v. zeer hoge stroomsterkte, kan de drager een veel betere hechting opbouwen met de drukgevoelige lijm.

Corona wordt voornamelijk toegepast bij PP verpakkingstapes. Maar ook bij PE schuimtapes is een coronabehandeling vaak noodzakelijk. Bij PP verpakkingstapes leidt de coronabehandeling ook tot het geruisloos afrollen van de rol. Dit werkt maar één keer. Als je hem afrolt en dan weer terug plakt op de rol en vervolgens weer lostrekt is de tape “ontladen” en zal deze weer gewoon geluid maken.

In de natuurkunde staat corona voor “ontladingsverschijnsel” en dat is precies wat er gebeurt als je een bepaald materiaal een coronabehandeling geeft. Je geeft het oppervlak namelijk een lading (positief geladen deeltjes) waar de lijm of tape makkelijker verbinding mee kan maken, dus verlijmbaar kan maken. Vergelijk het met een magneet: positief trekt aan negatief.

Grondlaag

De grondlaag, ook wel primerlaag genoemd, komt niet vaak voor. Een grondlaag wordt soms toegevoegd om de drukgevoelige lijm nog beter te laten hechten op de drager. De laag wordt vooral aangebracht bij materialen die moeilijk te voorzien zijn van een drukgevoelige lijm. Hij wordt ook toegepast als beschermlaag bij onder andere de dubbelzijdige PVC montagetape (3035) om te voorkomen dat de weekmakers in het PVC de lijm aantasten.